Qaraqalpaqstan Respublikası statistika basqarması baslıǵınıń orınbasarı K.Omarov shıǵıp sóylep Ájiniyaz Qosıbay ulınıń ómiri hám dóretiwshiligi, shayır shıǵarmalarınıń tek ǵana qaraqalpaq ádebiyatı emes, sonıń menen birgelikte, ózbek, qazaq, túrkmen hám basqa da túrkiy xalıqlar ádebiyatında tutqan ornı, XIX ásirdegi qaraqalpaq ádebiyatınıń rawajlanıwında Ájiniyaz dóretiwshiliginiń áhmiyeti, búgingi kúnde onıń shıǵarmalarınıń úyreniliwi hám keleshek áwladlarǵa jetkeriliwi sıyaqlı máseleler boyınsha bayanatlar jasaldı.
Ájiniyaz Qosıbay ulı dúnyanı tereń hám ótkir tanıp, qaraqalpaq xalqınıń ruwxıy dúnyasınıń bayıwına úlken úles qosqan, ádebiyatımızdı tek ǵana rawajlandırıp qoymastan, qońsılas xalıqlarǵa tanıstırǵan ullı tulǵa bolıp tabıladı.
Ózi jasaǵan dáwirde feodallıq qatnasıqları húkim súrip turǵan bolsa da, onıń aqıl-oyı bir neshe ásir aldıǵa rawajlanıp, «bul dúnyanıń kórki – adam balası» ekenligi haqqında gumanistlik sheshimge kelgenligi de onıń adamgershilik pazıyletlerin kórsetip beredi.
Ol qaraqalpaq ádebiyatında lirika, epikalıq poeziyanı rawajlandırıw menen birge, aytıs janrınıń da sheber dóretiwshisi bolıp tabıladı. Onıń Qız Meńesh penen aytısı shayırlar aytısınıń eń jaqsı úlgisi esaplanadı.
Ájiniyazdıń dóretiwshiligi xalıq arasınan XX ásirdiń 30-jıllarınan baslap jıynala baslaǵan. Dáslepki shıǵarmaları 1949-jılı baspadan shıqtı. Keyingi dáwirlerde 1960-, 1961-, 1965-, 1975-, 1988-, 1994-, 2014-jıllarda shayırdıń tańlamalı shıǵarmalarınıń jıynaǵı baspada járiyalandı. Ájiniyazdıń ómiri hám dóretiwshiligi ilimpazlar N.Dáwqaraev, Q.Ayımbetov, akademikler M.Nurmuhammedov hám H.Hamidov, sonday-aq, Á.Pirnazarov, B.Qálimbetov, A.Murtazaev, K.Mámbetov, Á.Paxratdinov, K.Allambergenov hám basqalar tárepinen ilimiy tiykarda izertlendi.
ilaj sońında shayır dóretiwshiligin xalıqaralıq kólemde úgit-násiyatlaw, shıǵarmaların shet tillerine awdarıw, sonıń menen birge, dóretpeleriniń jańa qırların ashıw maqsetinde ilimiy-izertlew jumısların alıp barıw sıyaqlı máseleler boyınsha pikir-usınıslar bildiridi.
Ájiniyaz atındaǵı Nókis mámleketlik pedagogikalıq institutında Túrkiy tiller fakulteti qaraqalpaq ádebiyatı kafedrası tárepinen qaraqalpaq ádebiyatınıń klassik shayırı Berdaq Ǵarǵabay ulınıń 195 jıllıǵına arnalǵan «Berdaq edi shayırlardıń danası» atamasındaǵı ilimiy-teoriyalıq konferenciya shólkemlestirildi.
