“Xalıqtı dizimge alıw haqqında” Ózbekstan Respublikası nızamınıń 6-statyasında xalıqtı dizimge alıwdıń tiykarǵı principleri belgilep berilgen.
Xalıqtı dizimge alıwdıń tiykarǵı principleri tómendegilerden ibarat :
dáwirlik ;
ulıwmalıq hám bir waqıtlılıq ;
dizimge alıwdıń jeke tártipteligi;
shaxsqa tiyisli maǵlıwmatlardıń sır saqlanıwı;
xalıqtı dizimge alıwdı basqarıwdıń oraylastırılǵanlıǵı.
Dáwirlik principi.
Xalıqtı dizimge alıwdı ótkeriw haqqındaǵı qarar sánesi hám múddeti Ózbekstan Respublikası Prezidenti tárepinen qabıl etiledi. Xalıqtı dizimge alıwdı ótkeriw haqqındaǵı usınıs Ózbekstan Respublikası Ministrler Kabineti tárepinen, qaǵıyda jolı menen, dizimge alıwdı ótkeriwge mólsherlengen sáneden keminde úsh jıl aldın kiritiledi. Birlesken milletler shólkemine aǵza mámleketliklerge óz xalqın on jılda keminde bir ret dizimge alıwdı usınıs etedi.
Ulıwmalıq hám bir waqıtlılıq principi.
Xalıqtı dizimge alıwdıń birden-bir belgilengen sánesinde shaxsqa tiyisli maǵlıwmatlardı barlıq respondentlerden jıynaw Ózbekstan Respublikasınıń pútkil aymaǵında yamasa onıń arnawlı bir aymaqlarında bir waqıttıń ózinde ámelge asırıladı.
Dizimge alıwdıń jeke tártipteligi principi.
Shaxsqa tiyisli maǵlıwmatlar jıynalıp atırǵanda dizimge alıw beti hár bir respondent ushın jeke tártipte toltırıladı. Yaǵnıy bir shańaraqta altı adam jasasa hár bir adam ushın bólek dizimge alıw beti toltırıladı.
Shaxsqa tiyisli maǵlıwmatlardıń sır saqlanıwı principi.
Xalıqtı dizimge alıw haqqındaǵı Ózbekstan Respublikası nızamınıń 10-statyasında xalıqtı dizimge alıwdıń shaxsqa tiyisli maǵlıwmatları jasırın bolıp, respondenttiń razılıǵısız jarıyalanbawı hám tarqatılmawı anıq etip belgilep qoyılǵan.
Xalıqtı dizimge alıwdı basqarıwdıń oraylastırılǵanlıǵı principi.
Ózbekstan Respublikası boyınsha xalıqtı dizimge alıwǵa tayarlanıw jáne onı ótkeriw xalıqtı dizimge alıwdıń birden-bir basqarıw sistemasın jaratıw tiykarında oraylastırılǵan halda ámelge asırıladı.
Nızamda respondent túsinigine de anıqlıq kiritip ketilgen, yaǵnıy respondentler - xalıqtı dizimge alıw sánesinde Ózbekstan Respublikası aymaǵında bolǵan Ózbekstan Respublikası puqaraları, sırt el puqaraları hám puqaralıǵı bolmaǵan shaxslar esaplanadı. Sonıń menen birge, Ózbekstan Respublikasında turaqlı jasawshı, biraq xalıqtı dizimge alıw sánesinde onıń aymaǵınan sırtda bolǵan Ózbekstan Respublikası puqaraları da respondent esaplanıwı kórsetip ótilgen.
Sonıń menen birge, Nızamda, xalıqtı dizimge alıwdı tártipke salıw salasında mámleket basqarıwı, arnawlı kepillikli mámleket organı, dizimge alıwdı ótkeriwge kómeklesiw boyınsha Respublika komissiyası, jergilikli mámleket hákimiyatı shólkemleriniń kepillikleri, xalıqtı dizimge alıwda qatnasıwshı respondentler hám dizimge alıwshı adamlardıń huqıq hám minnetlemeleri, xalıqtı dizimge alıwdı ótkeriw tártibi, ilajlardı finanslıq támiyinlew tiykarları belgilep berilgen.
Usı waqıtta Ózbekstan Respublikası Prezidenti janındaǵı Statistika agenligi tárepinen “Xalıqtı dizimge alıw haqqında”ǵı Nızamnıń mazmun-mánisi, xalıqtı dizimge alıwdıń áhmiyetin túsindiriw boyınsha informaciyalıq úgit-ńásiyat jumısları izbe-iz dawam ettirilmekte.
Xalıqtı dizimge alıwdıń maqseti hám tiykarǵı wazıypaları
xalıq quramındaǵı global ózgerislerdi bahalaw, demografiyalıq siyasattı, xalıq sawlıǵın bekkemlew, analar hám balalar jaǵdayın jaqsılaw hám shańaraqlarǵa járdem kórsetiw ilajların islep shıǵıw ushın informaciyalar bazasın keńeytiw;
elatlı punktler hám qalalar infrastrukturasın rawajlandırıw, miynet resurslarınan paydalanıw hám olardı jaylastırıw boyınsha qısqa, orta hám uzaq múddetli prognozlar, programmalar tayarlaw hám joybarlaw ;
milliy turaqlı rawajlanıw maqsetlerin qáliplestiriw jáne onıń ámelge asırılıwı ústinen monıtorıng ótkeriw;
xalıqtı dizimge alıw dáwirleri aralıǵında xalıq sanı hám quramınıń ámeldegi esabın júrgiziw, xalıq sanınıń esabı hám prognozların ámelge asırıw ushın statistikalıq bazasın jaratıw;
social-ekonomikalıq máseleler boyınsha ilimiy izertlewlerdi ámelge asırıw.
Málimleme xızmeti